Rozpatrując termin w kategorii słownikowej, karykatura jest formą artystycznej humoreski, której zadaniem jest wyolbrzymienie istniejących cech konkretnej postaci lub wydarzeń. Z założenia ma być przesadzonym obrazem, uwypuklającym wady i przywary.
Rozumiana i uwielbiana przez ogromne grono miłośników, karykatura znalazła miejsce w literaturze, sztuce, muzeach, prasie i wielu innych środkach przekazu. Być może wynika to z łatwej do przyswojenia formy – wszak karykatura nie wymaga szczególnego rozumienia sztuki, żeby zostać odebraną w sposób zupełnie klarowny. Być może jest lubiana ze względu na swój zabawny charakter, który wywołuje u odbiorcy uśmiech – a w końcu wszyscy lubimy się śmiać. A być może za to, że jest bardzo zgrabnym sposobem delikatnego wytknięcia wad.
Style karykatury są różne i jest ich tak wiele, jak wielu jej twórców. Niektórzy z nich specjalizują się w karykaturze portretowej, inni wybierają karykaturę jako sposób na skomentowanie bieżących wydarzeń na świecie, jeszcze inni tworzą w karykaturze ilustracje do wskazanych dzieł. Choć każda jest inna, wszystkie je łączy to samo. Lekkość, dystans i humor.
Dobrze narysowana karykatura to taka, która już na pierwszy rzut oka jest oczywista. Nie wymaga głębokiej analizy i bacznej obserwacji, żeby zorientować się czego lub kogo dotyczy. Musi być więc dość dosłowna. Równocześnie, ta dosłowność musi być ukryta za sporą dawką zdrowego dystansu. Dobry karykaturzysta doskonale wie, jak zrównoważyć te potrzeby, aby uzyskać efekt. A ten, niemal zawsze, powinien budzić radość odbiorców, zachowując jednak dobry smak i nie szydząc w zbyt natarczywy sposób z tych, którzy są rysowani.
